در اين نوشته برآنم تا به سوالهاي زير پاسخ دهم: 1- طرح تفصيلي شهر چيست؟
2- اين طرح به چه منظوري نوشته ميشود؟
3- با نگارش وتصويب آن چه اشخاصي داراي چه حقوق وتكاليفي ميشوند؟
4- عدم اجراي طرح چه پيامدهايي دارد؟
5- برخي از نمونه هاي عدم رعايت طرح تفصيلي در شهر جديد هشتگرد وپيش بيني پيامدهاي آن
-طرح تفصيلي عبارت است از تعيين موقعيت مكاني خيابانها - پاركها - اماكن تجاري - اداري وخدماتي و مسكوني وتعيين وضعيت وتوزيع وتراكم واحدهاي مسكوني وبه تبع آن نحوه توزيع عددي جمعيت
در راي صادره از سوي هيات عمومي ديوان عدالت اداري به تاريخ 18/10/84طرح جامع شهر وطرح تفصيلي به شكل زير تعريف شده است «طـرح جامع شهر: طرح جامـع شهر عبارت از طرح بلند مدتي است كه در آن نحوه استفاده از اراضي و منطقهبندي
مربوط به حوزههاي مسكوني، صنعتي، بازرگاني، اداري و كشاورزي و تأسيسات و تجهيزات و تسهيلات شهري و نيازمنديهاي عمومي شهري،خطوط كلي ارتباطي و محل مراكز انتهائي خط (ترمينال) و فرودگاهها و بنادر و سطح لازم براي ايجاد تأسيسات و تجهيزات و تسهيلات عمومي مناطق نوسازي، بهسازي و اولويتهاي مربوط به آنها تعيين ميشود و ضوابط و مقررات مربوط به كليه موارد فوق و همچنين ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهاي تاريخي و مناظر طبيعي، تهيه و تنظيم ميگردد. طرح جامع شهري بر حسب ضرورت قابل تجديدنظر خواهد بود.» بند 3 همان ماده مقرر ميدارد «طرح تفصيلي: طرح تفصيلي عبارت از طرحي است كه براساس معيارها و ضوابط كلي طرح جامع شهر نحوه استفاده از زمينهاي شهري در سطح محلات مختلف شهر و موقعيت و مساحت دقيق زمين براي هر يك از آنها و وضع دقيق و تفصيلي شبكه عبور و مرور و ميزان تراكم جمعيت و تراكم ساختمان در واحدهاي شهري و اولويتهاي مربوط به مناطق بهسازي و نوسازي و توسعه و حل مشكلات شهري و موقعيت كليه عوامل مختلف شهري در آن تعيين ميشود و نقشهها و مشخصات مربوط به مالكيت براساس مدارك ثبتي تهيه و تنظيم ميگردد.»
اين طرح به اين منظور نوشته ميشود تا تكليف بسياري از نهادها وسازمانهاي خدمات دهنده به شهر روشن شودبراي مثال مخابرات براساس اين طرح ميتواند تعداد مشتركين نهايي در يك منطقه را پيش بيني نمايد وبراساس آن زير ساخت هاي خود از قبيل كابل گذاري و كافو ها وتقسيم ها را انجام دهد تا مجبور نباشد به دليل افزايش مشتركين مرتبا خيابانها وپياده روها را كنده كابل اضافه يا تعويض نمايد
سازمان آب شهر بر اساس اين طرح آب مورد نياز محله وانشعابات مورد نياز را سنجيده وبه تعيين قطر لوله مورد نياز پرداخته ولوله گذاري مي كند و به اين شكل با افزوده شدن مشتركين نيازي به تخريب خيابانها و تعويض لوله ها كه هزينه هاي سنگيني براي اين سازمان دارد جلوگيري ميكند ضمنا از افت فشار آب در آينده جلوگيري ميكند.
اداره برق .........................
فاضلاب شهري......................
وديگر سازمانها نيز به همين شكل از اين طرح بهره مند ميشوند
در اين طرح براساس پيش بيني هاي انجام شده در خصوص تراكم جمعيتي وموقععيت هاي مكاني بار ترافيكي منطقه سنجيده مي شود و بر اساس آن عرض معابر وخيابانها طراحي ميشود اين موضوع باعث ميشود در آينده مشكلات ترافيكي نداشته باشيم يا اين مشكل در حداقل باشد .در اين طرح تلاش ميشود عواملي كه ميتواند سياليت خودروها را در مناطق پر رفت و آمد كاهش مي دهد از اين مناطق دور كنند .براي مثال از ايجاد واحدهاي تجاري و اداري در كنار ميدانهاي شهر- چهار راههاي اصلي پرهيز مي شود در طراحي خيابانها با كمك كارشناسان راهنمايي و رانندگي سعي ميشود تا از ايجاد سازه هاي حادثه ساز در كنا ر معابر جلوگيري بعمل آيد.
ادامه دارد....................
محمد حسن اصل روستا
عضوانجمن جامعه شناسي ايران
انتخابات شوراي شهر جديد هشتگرد و اصل روستا